2. ძილი მნიშვნელოვანია

ძილი ჩვენი გონებისა და სხეულისთვის უმნიშვნელოვანესია: ძილის დროს ჩვენი გონება მოგონებებს ამუშავებს, ხოლო ჩვენი სხეული ძალებს აღიდგენს. ზრდასრულ ადამიანს დღე-ღამეში ძილისთვის 7-9 საათი სჭირდება, ხოლო მოზარდს — 8-10 საათი.

ძილის ნაკლებობა მოქმედებს მენტალურ ჯანმრთელობაზე. თავის მხრივ, გაუარესებულ მენტალურ ჯანმრთელობასაც შეუძლია ძილზე მოქმედება. ამიტომ ეს ორი პრობლემა ერთდროულად უნდა მოგვარდეს.

3. იყავი ფიზიკურად აქტიური

იზრუნე შენს სხეულზე: სპორტს და  ვარჯიშს უამრავი ფიზიკური, გონებრივი და სოციალური სარგებელი მოაქვს. ფიზიკური ვარჯიშის დროს გამოიყოფა „კარგი შეგრძნების“ ჰორმონები, რომლებიც სტრესს და უარყოფით ემოციებს ამცირებს. ვარჯიში საკუთარი სხეულის უკეთ შეგრძნებასა და ძილის რეჟიმის მოწესრიგებაში გვეხმარება.

კარგი განწყობა: როდესაც სხეული აქტიურია, ტვინი ენდორფინებს გამოიმუშავებს. ეს ჰორმონი აუმჯობესებს განწყობას და ხსნის სტრესს.

კავშირის დამყარება: ვარჯიში — ეს არის მედიტაცია მოძრაობაში. როდესაც შენს სხეულზე კონცენტრირდები, გარე პრობლემები გავიწყდება. სპორტის გუნდური სახეობები კი ადამიანებთან დაკავშირებაში გვეხმარება.

თავდაჯერებულობა: ვარჯიშის დროს შენ შეგიძლია, დაისახო მიზნები და მიაღწიო მათ.

იმის კეთება, რაც გსიამოვნებს: ნებისმიერი სახის ვარჯიში სასარგებლოა, თუ ის შენზეა მორგებული და მას საკმარისი რაოდენობით აკეთებ. ვარჯიში სასიამოვნო უნდა იყოს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, რეგულარულად ვარჯიშისთვის მოტივაციის პოვნა გაგიჭირდება.

სულ არაფერს მცირეხნიანი ვარჯიშიც სჯობს: სულ რაღაც 10-წუთიანი გასეირნებაც კი დაგეხმარება გონების გადართვასა და განტვირთვაში.

ბუნება: ბუნებაში ყოფნა გვამშვიდებს. შეიგრძენი გარშემო გარემო — მიაყურადე ხეებს, ფრინველებსა და ცხოველებს, ქარის და წყლის ხმაურს. ღრმად ჩაისუნთქე და შენს შეგრძნებებს დააკვირდი.

3. ახალი თვალით შეხედე სამყაროს

აწმყოსეული მომენტის უკეთ გაცნობიერება გვეხმარება, მეტი სიამოვნება მივიღოთ გარემომცველი სამყაროდან და უკეთ შევიცნოთ საკუთარი თავი.

შეამჩნიე ყოფითი დეტალები: მიეცი თავს უფლება, დატკბეს ყოველდღიური წვრილმანებით — იქნება ეს საჭმლის გემო თუ თუნდაც ნიავის სუსტი დაქროლა.

დაიცავი რეგულარობა: გამოყავი კონკრეტული დრო იმისთვის, რომ გარემომცველი სამყაროსგან გამოწვეული შეგრძნებები გააანალიზო. ეს შეიძლება იყოს დილის ის მონაკვეთი, როცა სამსახურში მისასვლელ გზას გადიხარ ან საღამოს სეირნობისთვის გამოყოფილი დრო.

ითხოვე დახმარება: ნუ მოგერიდება შენს პრობლემებზე საუბარი. სრულიად შესაძლებელია, რომ ამ რჩევებს მისდიო, მაგრამ პროფესიონალის დახმარება მაინც დაგჭირდეს. თუ გგონია, რომ ნეგატიურ შეგრძნებებს დამოუკიდებლად ვერ დაძლევ: ითხოვე დახმარება.

2. აითვისე ახალი უნარები

კვლევების მიხედვით, ახალი უნარების შესწავლა აუმჯობესებს მენტალურ კეთილდღეობას, რაც თავდაჯერებულობის სტიმულირებით და მიზანთა დასახვით მიიღწევა. თუ დააკვირდები, გარშემო არაერთ მსგავს შესაძლებლობას აღმოაჩენ.

იპოვე ახალი ჰობი, რომელიც შენთვის გამოწვევა იქნება. მაგალითად, დაიწყე ბლოგის წერა თუ ხატვის სწავლა ან თავი სპორტის ახალ სახეობაში გამოცადე.

ჩაეწერე ახალ კურსზე: შეგიძლია, ახალი უცხო ენის ან იმ პრაქტიკული უნარის სწავლა დაიწყო, რომელიც პიროვნულ განვითარებასა  და კარიერულ წინსვლაში წაგადგება.

აიღე ახალი პასუხისმგებლობა სამსახურში ან სკოლასა თუ უნივერსიტეტში.

დაისახე კონკრეტული ამოცანა: შეაკეთე დაზიანებული ველოსიპედი, ისწავლე გემრიელი კერძის მომზადება, გააშენე ბოსტანი. ამ მიზანთა მისაღწევად ინტერნეტში უამრავ უფასო ვიდეოგაკვეთილს იპოვი.

სცადე რამე ახალი: მაგალითად, შეცვალე შენი საუზმე ან მეგობრებთან ერთად მთაში წასვლა დაგეგმე. ასეთ დროს, შეიძლება, ახალი საყვარელი ადგილი იპოვო ან საკუთარ თავში მოულოდნელი ნიჭი ან გატაცება აღმოაჩინო.

3. დაეხმარე სხვებს

იყავი კეთილი: სხვა ადამიანისთვის გამეტებული ღიმილი ან მეგობრული სიტყვები ჩვენს განწყობასაც აუმჯობესებს. დასვი კითხვები და ყურადღებით მოუსმინე პასუხებს: დაინტერესდი, როგორ გრძნობენ თავს შენი მეგობრები, ოჯახის წევრები ან თანამშრომლები.

დაიწყე მარტივით: დაურეკე ბებიას, აკრიფე ქუჩაში დაყრილი ნაგავი ან დაეხმარე ვინმეს პროდუქტების ყიდვაში.

ჩაერთე მოხალისეობრივ საქმიანობაში: თუ გაქვს დრო, მოხალისეობის გზით  გახდი საზოგადოების აქტიური წევრი. სხვების დახმარებით ადამიანებთან კავშირს დაამყარებ, ისწავლი გუნდურ მუშაობას, საკუთარ პრობლემებს უფრო ფართო ჭრილში დაინახავ, იქნები მეტად თვითკმაყოფილი და აიმაღლებ თვითშეფასებას.

როგორ დავეხმაროთ სხვებს

რთული პერიოდები ყველას გვაქვს ხოლმე და მათ გადალახვაში გარშემომყოფები გვეხმარებიან. ზოგჯერ კი პირიქით, ჩვენ შეგვტკივა გული ახლობლებზე, როცა მათ მენტალური ჯანმრთელობის პრობლემები აქვთ. იქნება ეს შენი მეგობარი, ოჯახის წევრი თუ თანამშრომელი — ძვირფასი ადამიანების დასახმარებლად არაერთი საშუალება არსებობს.

გაიგე მეტი მენტალური ჯანმრთელობის და კეთილდღეობის შესახებ. შენ, შეიძლება, ვერც კი მიხვდე, რა აწუხებს სხვას, მაგრამ ზოგჯერ ამის ცოდნა არც გჭირდება. უბრალოდ, თანაგრძნობით მოეპყარი და გულისყურით მოუსმინე მას.

არ გადადო: ეს რთული შეიძლება იყოს, მაგრამ თუ იცი, რომ ახლობელს პრობლემა აქვს, გამოიჩინე ინიციატივა. მიეცი მას საშუალება, გაგიზიაროს იმდენი, რამდენიც სურს. ასეთ თემებზე საუბარი უზარმაზარ ნდობასა და სიმამაცეს საჭიროებს. შენ, შესაძლოა, პირველი ადამიანი იყო, ვისთანაც მან ამ პრობლემაზე ლაპარაკი შეძლო.

დასვი კითხვები და გამოიჩინე მოთმინება: მიეცი ადამიანს დრო პასუხის გასაცემად და ეცადე, ძალიან ბევრი კითხვა არ დაუსვა. არ შეწყვიტო კომუნიკაცია მაშინაც კი, როცა ამის გაკეთება რთულია.  

ურჩიე, როგორ იზრუნოს საკუთარ თავზე: ფიზიკური ვარჯიში, ჯანსაღი კვება და კარგი ძილი ხელს უწყობს მენტალური ჯანმრთელობის გაუმჯობესებას.

შესთავაზე დახმარება სპეციალისტის პოვნაში ან მიაწოდე ინფორმაცია, რომლითაც თავად შეძლებს ამას.

იცოდე შენი შესაძლებლობების ზღვარი. მიეცი შენს თავს დრო დასასვენებლად და გაგებულის გასააზრებლად. დაეხმარე, შემოიკრიბოს გარშემო ის მეგობრები, ნათესავები და მენტალური ჯანმრთელობის პროფესიონალები, რომლებიც მის დახმარებას შეძლებენ.